(Στο πλαίσιο της προκήρυξης «Ενίσχυση Μεταδιδακτόρων ερευνητών/ερευνητριών - Β Κύκλος»)

«Σύμπραξη τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης ως μέσο ανάπτυξης της επιστημονικής ταυτότητας μαθητών: Έμφυλες, πολιτισμικές και κοινωνικές αλληλεπιδράσεις»

Υπότροφος: Έμιλυ Μιχαηλίδη, Διδάκτορας του ΠΤΔΕ Κρήτης

Διάρκεια: 24 μήνες (2/2020 – 1/2022)

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Παρά τη ραγδαία ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας αλλά και των σχετιζόμενων επαγγελμάτων παρατηρείται μια τάση απομάκρυνσης των νέων από την επιστήμη. Η τάση αυτή είναι εντονότερη σε κορίτσια και σε μαθητές μη κυρίαρχου πολιτισμικού και χαμηλού οικονομικού υποβάθρου με αποτέλεσμα να υπο-αντιπροσωπεύονται. Κριτικές προσεγγίσεις αποδίδουν αυτή την απομάκρυνση στην ασυμβατότητα της κουλτούρας της επιστήμης με την ταυτότητα και την κουλτούρα των προαναφερθεισών ομάδων. Συνεπώς για την εξασφάλιση μιας ισότιμης εκπαίδευσης στις ΦΕ οφείλουν να ληφθούν μέτρα στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της επιστημονικής ταυτότητας των μαθητών – μιας δυναμικής πολύπλευρης κατασκευής που εκφράζει τον τρόπο που οι μαθητές προσδιορίζονται ως προς την επιστήμη και αλληλεπιδρά με άλλες ταυτοτικές πτυχές (έμφυλη, ταξική, πολιτισμική). Για την υπέρβαση αυτών των δομικών ανισοτήτων οι ερευνητές δείχνουν στην κατεύθυνση αξιοποίησης των χώρων άτυπης μάθησης ΦΕ, ως περιβαλλόντων λιγότερο αυστηρά δομημένων από τα σχολικά.

Στο πλαίσιο αυτό η παρούσα ερευνητική πρόταση έχει ως στόχο τη διερεύνηση της ανάπτυξης της επιστημονικής ταυτότητας μαθητών δημοτικού μέσα από μια διδακτική ενότητα με θέμα «Μικροπλαστικά στη Θάλασσα» που συνδυάζει υλοποίηση δραστηριοτήτων στο σχολικό πλαίσιο και επισκέψεις σε πολλαπλούς χώρους άτυπης μάθησης ΦΕ. Έμφαση παράλληλα δίνεται και στην αλληλεπίδραση της επιστημονικής ταυτότητας με άλλα ταυτοτικά χαρακτηριστικά των μαθητών. Στην έρευνα θα συμμετάσχουν μαθητές και μαθήτριες από αστικές και αγροτικές περιοχές της Κρήτης ενώ δεδομένα θα αντληθούν από συνεντεύξεις μαθητών και εκπαιδευτικών, παρατηρήσεις μαθημάτων και επισκέψεων, ημερολόγια εκπαιδευτικών και τεχνουργήματα που θα αναπτύξουν οι μαθητές, επιτρέποντας με τον τρόπο αυτό την τριγωνοποίηση. Τα αποτελέσματα αναμένεται να ρίξουν φως i) στον τρόπο που τα ταυτοτικά χαρακτηριστικά των μαθητών (φύλο, πολιτισμικό υπόβαθρο, κοινωνικο-οικονομική κατάσταση) επιδρούν στην οικοδόμηση μιας ισχυρής επιστημονικής ταυτότητας και ii) στον προσδιορισμό συγκεκριμένων χαρακτηριστικών των εκπαιδευτικών προγραμμάτων τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης που θα αγκαλιάσουν αυτά τα χαρακτηριστικά δίνοντας στους μαθητές τη δυνατότητα να ταυτιστούν με την επιστήμη.